Một số biện pháp lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ mới nhất 2020

 Một số biện pháp lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi.

I.   Sơ lược lý lịch tác giả:

II.  Sơ lược đặc điểm tình hình lớp:

– Lớp học khang trang, được nhà trường trang bị một số trang thiết bị đầy đủ phục vụ cho hoạt động giảng dạy. Giáo viên đạt trình độ trên chuẩn, tâm huyết với nghề, được Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện tham gia các lớp tập huấn chương trình giáo dục mầm non mới, dự các hoạt động thao giảng cụm, và tham gia sinh hoạt chuyên môn cũng như thực hiện các hoạt động thao giảng, chuyên đề tại đơn vị. Song song đó Ban đại diện cha mẹ học sinh nhiệt tình hỗ trợ lớp học trong công tác gây quỹ lớp và các hoạt động khác nên chất lượng nuôi – dạy, phong trào thi đua, hội thi của lớp ngày càng phát triển và có chất lượng.

– Bên cạnh những thuận lợi cũng gặp một số khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn: Sân trường còn thiếu cây xanh che bóng mát nên ảnh hưởng đến chất lượng khi tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời và hoạt động vui chơi của trẻ. Một số cháu mới được đi học lần đầu tiên, nên chưa quen với các hoạt động của chương trình giáo dục mầm non. Số trẻ tại lớp còn đông so với điều lệ của trường Mầm non. Đầu năm trẻ chưa có kỹ năng tham gia vào hoạt động chơi, trẻ chưa biết cách sử dụng đồ dùng đồ chơi ở từng góc chơi, và tham gia chơi một cách thụ động. Một số phụ huynh có ý định cho con học trước chương trình lớp 1.

– Xuất phát từ những thực tế nêu trên, tôi chọn đề tài “Một số biện pháp lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi”  thuộc lĩnh vực chuyên môn, nhằm tìm ra những biện pháp hữu hiệu nhất để giúp trẻ tham gia vui chơi một cách tích cực, mạnh dạn, tự tin.

III. Mục đích yêu cầu của sáng kiến:

1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến:

– Năm học 2017-2018 toàn tỉnh đẩy mạnh việc thực hiện bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, với yêu cầu tăng cường sự tham gia của trẻ trong các hoạt động giáo dục trong nhà trường và tại cộng đồng với thái độ tự giác, chủ động và ý thức sáng tạo. Bên cạnh đó mục tiêu của giáo dục Mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, giúp trẻ mạnh dạn tự tin, hình thành yếu tố đầu tiên của nhân cách, khơi dậy và phát triển tối đa khả năng tiềm ẩn của trẻ. Trẻ không thể tiếp thu các kiến thức một cách bài bản, có hệ thống như trẻ phổ thông.

    Vì thế cần tạo cho trẻ một môi trường để trẻ hoạt động trải nghiệm, vui chơi, cũng như luôn đặt trẻ ở vị trí trung tâm khi tổ chức hoạt động cho trẻ, từ đó trẻ có thể tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, tự nhiên hơn. Thế nhưng trẻ mầm non đặt biệt học nhiều nhất và nhẹ nhàng nhất ở hoạt động vui chơi. Nhận thức rõ về vấn đề này, cho nên tôi đã chọn và nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi” nhằm giúp trẻ hứng thú, tích cực khi tham gia vào các hoạt động một cách tự nguyện, không gò bó.

2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến:

Đối với trẻ Mẫu giáo, vui chơi ngoài giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu giải trí còn có vai trò quan trọng đối với việc học tập và phát triển. Chơi đáp ứng nhu cầu tự nhiên của trẻ như: vận động, tình cảm, giao tiếp, nhận thức, ngôn ngữ, khám phá, sáng tạo thế giới tự nhiên, xã hội, khoa học và  nghệ thuật, tạo điều kiện cho trẻ trãi nghiệm, khám phá, bắt chước, giúp trẻ vượt lên trên mức độ mà mình đang có, thay đổi những gì trẻ biết và có thể làm được/học được, giúp trẻ làm được những điều mà trẻ không làm được trong cuộc sống thực. Việc học dựa vào chơi có ý nghĩa khi trẻ tự thỏa mãn bản thân và khi trẻ có thể lựa chọn chơi cái gì và chơi thế nào. Vai trò của giáo viên rất quan trọng trong việc hỗ trợ trẻ học có hiệu quả thông qua chơi.

Và vì thế việc lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo là một việc làm hết sức cần thiết.

3. Nội dung sáng kiến:

> Tiến trình thực hiện:

– Theo nội dung trong tài liệu hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức hoạt động chơi cho trẻ Mẫu giáo gồm 6 tiêu chí và 18 chỉ số. Trong đó chuẩn bị đồ chơi, vật liệu chơi, góc chơi đáp ứng nhu cầu, hứng thú chơi của trẻ, thể hiện sự tôn trọng trẻ trong tổ chức, hướng dẫn trẻ chơi và dự kiến kế hoạch chơi nhằm tạo cơ hội cho mọi trẻ được học tập và thành công/học qua chơi được thể hiện cụ thể chi tiết ở từng chỉ số, tiêu chí. Điều này thể hiện rõ chơi là một trong những cách mà qua đó trẻ sẽ học được nhiều điều cần thiết trong cuộc sống.

– Tuy nhiên khả năng tiếp thu, tập trung của trẻ còn rất hạn chế, nhận thức chưa được đồng đều, đồng thời tính tự nguyện chưa cao. Bên cạnh đó một số trẻ còn rất thụ động chưa tự thảo luận vai chơi của mình, mà đợi cô chỉ định, trẻ chưa tự chọn góc chơi cho chính trẻ, đa số trẻ còn nhầm lẫn giữa góc chơi này với góc chơi kia. Một số trẻ không hứng thú, lại có một số trẻ chưa biết sử dụng các loại đồ dùng đồ chơi đúng mục đích, trẻ còn nhiều lúng túng với một số học liệu cô chuẩn bị, điều đó dẫn đến giờ hoạt động chơi chưa đạt hiệu quả cao. Giáo viên không có nhiều thời gian để đầu tư sưu tầm các học liệu mở. Do đó, đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho trẻ hoạt động ở các góc chơi chưa được đầy đủ thiếu phong phú đa dạng.

– Đó là những khó khăn tôi gặp khi thực hiện đề tài nhưng bên cạnh những khó khăn tôi cũng gặp nhiều thuận lợi như: Được sự quan tâm của BGH trong việc đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất và chỉ đạo sâu sát về chuyên môn. Lớp có trang bị đủ đồ dùng, đồ chơi, đồ dùng học tập cho trẻ. Lớp có đủ giáo viên 2 giáo viên/ lớp và có sự thống nhất về phương pháp giáo dục trẻ. Bản thân tôi nắm được một số kiến thức về tổ chức các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Các đồng nghiệp thường xuyên quan tâm giúp đỡ nhau trong công tác chuyên môn. Tất cả trẻ trong lớp đều cùng một độ tuổi nên đều kiện phát triển tâm lý tương đối đồng đều thuận lợi cho việc xây dựng kế hoạch của giáo viên.

      Trước những thuận lợi trên tôi đã đưa ra những phương pháp phù hợp để thu hút số trẻ tham gia vào hoạt động cùng cô đạt kết quả cao.

> Thời gian thực hiện:

– Ở lứa tuổi mầm non đặc biệt ở lứa tuổi 5-6 tuổi thì chơi là thiên hướng tự nhiên, là nhu cầu của trẻ để tham gia và khám phá những điều trẻ quan tâm, làm cho trẻ được hứng thú và hài lòng. Điều này càng thể hiện rỏ trẻ chính là trung tâm khi tham gia vui chơi. Giáo viên có vai trò hổ trợ trẻ học thông qua chơi, để trẻ “chơi mà học, học bằng chơi”, qua đó sẽ giúp trẻ hoàn thiện nhân cách.

– Và vì thế, việc tổ chức cho trẻ chơi theo hướng lấy trẻ làm trung tâm càng được chú trọng hơn, và làm thế nào để giúp trẻ chơi một cách tích cực đầy hứng thú và thể hiện được vai trò trung tâm của mình khi vui chơi? Từ những suy nghĩ này tôi quyết định chọn lớp học của mình để thực hiện việc nghiên cứu, tôi luôn cố gắng quan sát, theo dõi từng hoạt động của trẻ nhằm tìm ra một giải pháp nào hữu hiệu nhất. Và qua 2 năm nghiên cứu và trãi nghiệm tôi đã tìm được một số biện pháp để giải quyết những khó khăn trên.         

> Biện pháp tổ chức:

* Biện pháp 1: Chú trọng bồi dưỡng chuyên môn cho bản thân

– Chất lượng chuyên môn phụ thuộc rất lớn vào bản thân mỗi giáo viên do đó yếu tố giáo viên đóng vai trò quyết định khi tổ chức các hoạt động cho trẻ. Do vậy việc bồi dưỡng về nhận thức và chuyên môn của bản thân mỗi giáo viên là một việc làm vô cùng cần thiết giúp giáo viên có nhận thức đúng đắn, trang bị cho giáo viên những hiểu biết, các kiến thức về chuyên môn giúp giáo viên chủ động, mạnh dạn tự tin trong quá trình tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ.

– Trước tiên tôi dành thời gian cho việc tự học, tự nghiên cứu tài liệu để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của bản thân, vì thế tôi luôn đầu tư tìm kiếm những tài liệu, sách vở, các video về các bài dạy mẫu về phương pháp giảng dạy lấy trẻ làm trung tâm, kỹ năng nghiệp vụ của giáo viên và tự đọc, tự nghiên cứu để rút ra được những vấn đề cần thiết đối với giáo viên trong việc áp dụng tốt phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức cho trẻ vui chơi.

– Từ nhận thức về ý nghĩa của việc tự học tự bồi dưỡng, nên bản thân tôi luôn tham gia đầy đủ các buổi bồi dưỡng chuyên môn do Phòng giáo dục và đào tạo tổ chức, các buổi sinh hoạt chuyên môn cụm, cũng như những buổi sinh hoạt chuyên môn tại nhà trường, lắng nghe và ghi chép một cách nghiêm túc, mạnh dạn trao đổi với giảng viên, Ban giám hiệu nhà trường những vấn đề còn vướng mắc trong chuyên môn. Để giúp bản thân hiểu sâu sắc vấn đề đổi mới phương pháp và đối chiếu giữa kiến thức sách vở với thực tiễn, tôi đã mạnh dạn xây dựng một số hoạt động và đăng ký dạy thao giảng, đặc biệt là hoạt động chơi của trẻ để Ban giám hiệu nhà trường và đồng nghiệp dự giờ, thông qua các hoạt động mẫu dạy mẫu, tôi được nghe đồng nghiệp thảo luận, góp ý rút kinh nghiệm, được nghe các Ban giám hiệu phân tích cụ thể các hoạt động dạy đó là: Hoạt động dạy đã đổi mới chưa? Đổi mới ở chỗ nào? Đã lấy trẻ làm trung tâm chưa, trẻ phát huy được tính tích cực khi tham gia vào hoạt động chưa? Đồ dùng, học liệu mở đã đủ cho trẻ hoạt động chưa? Có gì khác so với cách dạy khác và hoạt động dạy đó thực sự mang lại hiệu quả chưa?… Từ đó rút ra được những kinh nghiệm cho bản thân trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy và việc vận dụng lấy trẻ làm trung tâm vào quá trình xây dựng kế hoạch vui chơi cho trẻ.

    * Biện pháp 2: Thiết kế góc chơi tại lớp học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý và nhu cầu hứng thú của trẻ.

      Dựa vào Thông tư 28/2016/TT-BGDĐT ngày 30/12/2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) về việc sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Chương trình Giáo dục mầm non (GDMN), ban hành kèm theo Thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25/7/2009 của Bộ trưởng Bộ GDĐT, tôi chọn ra những nội dung vui chơi phù hợp với từng góc chơi, phù hợp độ tuổi, trình độ nhận thức và cũng thông qua các góc chơi giúp trẻ được phát triển toàn diện. Thiết kế các góc chơi tạo điều kiện cho trẻ liên kết và hợp tác với nhau trong quá trình vui chơi. Cụ thể như sau:

+ Góc vận động: giúp trẻ thực hiện ôn những kỹ năng vận động cơ bản và các tố chất trong vận động, thực hiện phối hợp được các cử động bàn tay, ngón tay, phối hợp tay-mắt.

       Ví dụ: Trẻ chơi đan, tết sẽ phát triển được cử động của ngón tay, chơi ném bóng phát triển sự phối hợp giữa tay và mắt…

+ Góc phân vai: giúp trẻ phát triển nhận thức, tình cảm kỹ năng xã hội (khám phá khoa học, khám phá xã hội…) qua việc thể hiện vai chơi của mình.

       Ví dụ: Ở chủ đề gia đình trẻ đóng vai cô bán hàng bán các loại đồ dùng trong gia đình, qua đây sẽ giúp trẻ biết phân loại các loại đồ dùng theo những dấu hiệu khác nhau, cô bán hàng đi khám sức khỏe định kỳ ở Bác sĩ, thì qua đó hình thành sự phối hợp của các trẻ khi sánh vai vui chơi.

+ Góc xây dựng: giúp trẻ phát triển tình cảm kỹ năng xã hội, nhận thức và cả thẫm mỹ. Vì khi muốn xây dựng một công trình nào đó trẻ không thể thực hiện một mình mà phải biết phối hợp cùng bạn, và bản thân phải có kiến thức về công trình đó, và để công trình xây dựng của mình đẹp thì trẻ phải tự cảm nhận được cái đẹp.

+ Góc học tập: Ở góc chơi này trẻ được phát triển tốt nhất lĩnh vực phát triển ngôn ngữ lẫn nhận thức.

        Ví dụ: Với trò chơi “Ong vàng tìm chữ” trẻ nhận biết, phát âm, phân biệt được các chữ cái.

+ Góc nghệ thuật: Trẻ được phát triển nhiều nhất về thẫm mỹ. Và trẻ có thể liên kết với góc xây dựng.

        Ví dụ: Trẻ biết sử dụng lõi giấy làm ra các con vật, sau đó đặt con vật mình làm ra vào công trình xây dựng ở góc xây dựng. 

   * Biện pháp 3: Cần quan tâm nguyên tắc tổ chức hoạt động vui chơi. Thường xuyên cho trẻ thay đổi vai chơi.

– Khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ cần chú ý phải lấy trẻ làm trung tâm. Tôn trọng, đảm bảo sự tự nguyện, hứng thú của trẻ trong lựa chọn trò chơi, góc chơi, nhóm chơi; phát huy tính sáng tạo của trẻ, không áp đặt trẻ chơi theo ý thích của người lớn. Tạo điều kiện cho trẻ thảo luận nội dung chơi, tự phân vai chơi, khuyến khích trẻ liên kết và hợp tác với nhau trong quá trình chơi. Giáo viên là người theo dõi, không hướng dẫn trẻ chơi, mà để trẻ cùng nhau thảo luận nội dung chơi và giúp trẻ xử lý khi có xung đột xảy ra.

        Ví dụ: Khi cho trẻ thảo luận phân vai chơi tại nhóm, 2 trẻ đều cùng thích đóng vai “Bác sĩ”, không ai chịu nhường ai. Lúc này giáo viên sẽ xuất hiện giúp trẻ giải quyết vấn đề, giáo viên tạo điều kiện để trẻ nói về sự không hài lòng khi được phân đóng vai khác, sau đó giáo viên giải thích cho trẻ hiểu và nhận ra lỗi của bản thân mình và xin lỗi bạn một cách lịch sự. Điều quan trọng là không được áp đặt trẻ xin lỗi hay nhường vai mà chưa rõ nguyên nhân.

  – Thường xuyên gợi ý trẻ thay đổi vai chơi. Như chúng ta đã biết, trẻ ở lứa tuổi này rất dễ nhàm chán với những gì cái không mới, không hấp dẫn. Do vậy, việc thay đổi vai chơi cho trẻ là hết sức cần thiết nhằm tránh sự nhàm chán ở mỗi trẻ cũng như có thể đáp ứng sự quan tâm và phù hợp với khả năng của từng trẻ, trẻ thể hiện được tính trung tâm của mình trong vui chơi và còn tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện ở trẻ. Và khi đó trẻ tham gia vào các góc chơi và nhập vào vai chơi một cách tự nhiên hơn, không gò bó, không áp đặt và cùng tham gia chơi với nhau một cách đầy hứng thú không nhàm chán. Trong quá trình cho trẻ chơi tôi luôn tôn trong sở thích riêng, sự sáng tạo cũng như khuyến khích, động viên gợi ý sáng tạo để trẻ chơi sinh động và đầy sáng tạo theo suy nghĩ riêng của mình. Tính trung tâm của trẻ càng thể hiện rõ.

        Ví dụ: Ở góc phân vai, trẻ đóng vai bố, cùng gia đình ăn cơm, trò chơi cứ tiếp diễn như thế, tôi nhận thấy trẻ đã chán và không muốn chơi tiếp, lúc này tôi gợi ý trẻ chuyển sang góc xây dựng, góc vận động bằng cách “Sáng bố đi làm công nhân xây dựng, chiều về bố đi chơi thể thao nào”, khi nghe cô gợi ý trẻ sẽ có sự sáng tạo hơn khi chơi.

* Biện pháp 4. Bố trí sắp xếp các góc hoạt động trong và ngoài lớp phù hợp, đa dạng, phong phú.

– Khi bố trí các góc chơi tại lớp thì các góc chính được duy trì thường xuyên. Việc sắp xếp các góc phải linh hoạt theo nội dung kế hoạch giáo dục đang thực hiện. Các góc chơi, đồ chơi đáp ứng nhu cầu, hứng thú và khả năng khác nhau của trẻ. Các góc chơi được bày biện, trang trí với màu sắc, đồ chơi hài hòa, hấp dẫn trẻ. Vì vậy chúng ta cần bố trí, sắp xếp các góc  phải rất linh hoạt để có thể di chuyển tạo không gian cho trẻ hoạt động. Môi trường trong lớp học bao gồm các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, không gian phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt hằng ngày của trẻ và các đồ chơi, vật liệu chơi được sắp xếp thuận tiện cho trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ cất, dễ sử dụng. Môi trường ngoài lớp tạo cho trẻ những cơ hội tốt để thỏa mãn nhu cầu hoạt động và phát triển toàn diện về mặt thể chất, trí tuệ, thẩm mĩ, đạo đức, xã hội, thỏa mãn nhu cầu nhận thức mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo.

         Ví dụ: Góc vận động tôi thiết kế ở ngoài hiên sau của lớp để thuận tiện cho trẻ vui chơi, vận động. Góc phân vai và góc xây dựng thiết kế ở gần nhau để trẻ giao lưu trong quá trình chơi (chú công nhân xây dựng xong sang mua nước uống…). Riêng góc nghệ thuật để tạo cảm hứng tốt cho trẻ sáng tạo, tôi tổ chức cho trẻ chơi ngoài sân.

Qua cách bố trí, sắp đặt các mảng, các góc chơi hợp lí ở lớp mình tôi nhận thấy trẻ hoạt động tích cực hơn, có hiệu quả hơn. Trẻ được trao đổi, giao lưu với nhau thoải mái mà không ảnh hưởng đến các góc khác. Trẻ có không gian riêng yên tĩnh để hoạt động. Thỏa mãn nhu cầu hoạt động và sáng tạo của trẻ.

* Biện pháp 5. Xây dựng môi trường lớp học theo hướng mở

– Trang trí phối hợp giữa các mảng trên tường theo hướng mở sao cho cân đối hài hòa, hợp lí trong một không gian nhất định, tạo thuận lợi cho trẻ khi vui chơi, dễ lấy và dễ cất. Đối với mầm non việc trang trí không chỉ đẹp, ngộ nghĩnh, màu sắc bắt mắt, mang tính giáo dục mà còn phải phù hợp với chủ đề, với từng góc chơi, với nội dung chơi của trẻ, đáp ứng được nhu cầu khám phá sáng tạo, trí tò mò thích cái mới, cái lạ của trẻ.

        Ví dụ: Tôi tận dụng các chai nước lau sàn, cắt và trang trí làm kệ sách; hoặc sử dụng mảng lưới treo để treo các đồ dùng đồ chơi ở góc phân vai

Từ đó tôi đã trang trí các góc chơi ở lớp mình một cách sáng tạo theo hướng mở linh hoạt. Khi trẻ hoạt động ở góc chơi mở, từ một góc chơi trẻ có thể thay đổi nội dung chơi, chủ đề chơi, hình ảnh, biểu tượng chơi một cách linh hoạt và sáng tạo. Từ cách trang trí linh hoạt và theo hướng mở đó mà lớp tôi đã hoạt động tích cực, tự giác, hứng thú, say mệ không còn nhàm chán, rập khuôn và máy móc như trước nữa.

     * Biện pháp 6. Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi, học liệu đa dạng hấp dẫn tận dụng phế liệu, vật liệu từ thiên nhiên và có sẵn ở địa phương.

     – Đối với trẻ mẫu giáo, việc học của trẻ luôn thông qua những hình ảnh trực quan sinh động và trẻ ở lứa tuổi này luôn thích sự mới lạ, do vậy bên cạnh việc đầu tư cho nội dung dạy, tôi còn chuẩn bị thêm nhiều đồ dùng đồ chơi lạ mắt, đẹp, đủ màu sắc để thu hút trẻ, trẻ sẽ hứng thú hơn với những đồ chơi do tự trẻ làm ra.

     Vì vậy đồ chơi, học liệu tự nhiên càng phong phú bao nhiêu thì càng kích thích sự hứng thú và tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức về thế giới xung quanh ở trẻ bấy nhiêu. Từ những thực tế mà tôi đã thể hiện ở lớp, việc cho trẻ hoạt động góc từ các đồ dùng, đồ chơi tôi đã nhận thấy được rằng việc thực hiện hoạt động góc không phải để cho trẻ chơi không mà còn giúp trẻ phát triển toàn diện trong các lĩnh vực ngôn ngữ, thẩm mỹ, thể chất, nhận thức và tình cảm xã hội, hay nói một cách khác đây là mắc xích gắn kết hỗ trợ lẫn nhau.

 – Nguồn nguyên vật liệu đầy đủ, đa dạng phù hợp với độ tuổi tạo ra thử thách có tính thẫm mỹ và giàu bản sắc văn hóa địa phương. Cũng từ các vật liệu này, khi về các góc chơi tôi hướng dẫn trẻ tự tạo thành sản phẩm và đem trưng bày ở các góc chơi, bằng cách này trẻ sẽ hứng thú với những sản phẩm mình làm ra và tham gia vào các góc chơi một cách nhiệt tình hơn.

         Ví dụ: Ở chủ đề “động vật”:

+ Góc nghệ thuật: Tôi chuẩn bị lõi giấy, chai nhựa, muỗng nhựa, ống hút, lá cây, nắp chai…và hướng dẫn trẻ làm ra các con vật theo ý thích

+ Góc học tập: Chơi xếp hình con vật trên que, hít nắp ve có hình con vật…

* Biện pháp 7. Tạo cơ hội, khuyến khích trẻ có thể sử dụng nguyên vật liệu, học liệu các góc chơi theo nhiều cách sáng tạo khác nhau.

– Đối với trẻ mầm non, đồ dùng đồ chơi là thứ không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ. Thông qua đồ dùng đồ chơi trẻ có thể tìm tòi, khám phá và được thao tác với các đồ vật. Những đồ chơi mua sẵn trẻ chơi một cách sáng tạo khác nhau qua đó giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.

– Từ những học liệu, đồ dùng đồ chơi cô và trẻ chuẩn bị ở các góc, tôi gợi ý, hướng dẫn trẻ sử dụng, chơi sáng tạo bằng nhiều cách khác nhau. Đặc biệt sản phẩm trẻ làm ra sẽ được sự khuyến khích và gợi ý thêm của giáo viên, tuyệt đối không chê sản phẩm của trẻ.

          Ví dụ: Ở góc nghệ thuật trẻ thỏa sức chơi, sáng tạo với những học liệu được chuẩn bị sẵn, trẻ vẽ tranh, nặn, làm con vật từ hộp chai nhựa như con ong, con gấu…..lá dừa tôi gợi ý hướng dẫn cho trẻ chơi đan tết, kết lại thành con cá.

Góc xây dựng ngoài chơi với những đồ chơi có sẵn thì tôi còn tận dụng các đốt tre, đốt cây, chai sữa để làm hàng rào và tôi còn tự tạo ra như cây xanh như cho trẻ tự gắn lá lên cây lên cành, cắm vào chậu bằng chai sữa…

* Biện pháp 8. Tuyên truyền phối hợp với phụ huynh

     – Việc tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh trong công tác giáo dục toàn diện và lấy trẻ làm trung tâm trong hoạt động vui chơi là biện pháp không thể thiếu. Khi làm tốt công tác này và được sự hỗ trỡ của phụ huynh về nguồn nguyên vật liệu phế thải để giáo viên tận dụng, hướng dẫn các bé làm đồ chơi đơn giản cho mình nhằm bổ sung làm phong phú thêm cho các kệ góc chơi.

     – Hơn thế nữa, phụ huynh của lớp từ nhiều ngành nghề khác nhau mà hoạt động góc là nơi trẻ được học hỏi, trãi nghiệm các vai chơi như công việc của người lớn qua từng chủ đề chơi, trẻ sẽ quan sát ngành nghề của bố mẹ để rồi phản ảnh lại chân thực qua vai chơi của mình ở các góc, và để sự phản ảnh của trẻ đạt hiệu quả tiêc cực thì đòi hỏi phải có sự hướng dẫn phối hợp của gia đình và cô giáo. Thông qua công tác tuyên truyền, vận động này, phụ huynh sẽ hiểu rõ hơn tầm quan trọng của việc giáo dục toàn diện cho con em mình không chỉ dừng lại ở nhà trường mà còn ở phía gia đình nữa.

– Vì vậy tôi xây dựng góc tuyên truyền, thông báo cho cha mẹ trẻ biết các kiến thức chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non, những nội dung hoạt động của trẻ ở lớp, chế độ ăn của trẻ hàng ngày, những yêu cầu của nhà trường đối với gia đình hoặc những nội dung mà gia đình cần phối hợp với cô giáo.

– Thông qua cuộc họp cha mẹ trẻ giáo viên đưa ra kế hoạch hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ cho cha mẹ học sinh nắm được, tuyên truyền cha mẹ học sinh cùng tham gia vào giáo dục rèn luyện các cháu, vận động cha mẹ học sinh  đóng góp các trang thiết bị, cung cấp tài liệu, nguyên vật liệu phục vụ hoạt động cho các cháu đầy đủ. Đây là một việc làm rất thiết thực thu hút cha mẹ trẻ cùng tham gia, cùng giáo dục trẻ với cô giáo và nhà trường nhằm tổ chức tốt việc chăm sóc giáo dục trẻ cũng như hướng dẫn trẻ tham gia hoạt động một cách đạt kết quả.                          

* Biện pháp 9. Đưa nội dung lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức chơi để thảo luận trong cuộc họp chuyên môn

      – Trong các cuộc họp chuyên môn tôi luôn đưa vấn đề này vào để cùng các đồng nghiệp suy nghĩ thảo luận nhằm tìm kiếm, lựa chọn những nội dung chơi, mẫu đồ dùng, đồ chơi đơn giản được tận dụng từ nguyên vật liệu thải bỏ để hướng dẫn trẻ cùng thực hiện, làm cho các góc chơi thêm đa dạng, từ đó sẽ làm phong phú thêm ngân hàng đồ chơi tại lớp bằng các vật liệu mở.

      – Trong quá trình thảo luận cùng nhau, chúng tôi còn tìm ra được những biện pháp, những nội dung chơi khá phong phú ở các góc, cách làm ra các đồ chơi từ các học liệu, qua đó trẻ sẽ tham gia vào các góc một cách nhiệt tình và đầy sáng tạo hơn nữa.

         Ví dụ: Với cái nắp ve có thể làm ra 2 món đồ chơi phục vụ cho góc học tập như đặt nút chữ cái, và trò chơi hít nắp ve ở góc vận động.

* Biện pháp 10. Ứng dụng công nghệ thông tin vào việc tổ chức hoạt động vui chơi

– Hiện nay sự bùng nổ của công nghệ thông tin đang tác động mạnh mẽ vào sự phát triển của tất cả các ngành trong xã hội. Vì thế, ngành giáo dục của chúng ta không thể đứng ngoài cuộc, chính vì vậy Bộ giáo dục và đào tạo đã có chủ trương về việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác dạy và học trong tất cả các cấp học. Ứng dụng công nghệ thông tin cần được thực hiện từ ngay cấp học mầm non. Điều đó có nghĩa là đưa công nghệ thông tin vào các hoạt động của trẻ có vai trò hết sức quan trọng, điều này vừa có ý nghĩa giúp trẻ tiếp cận sớm với nền công nghệ vừa giúp trẻ hào hứng hơn khi tham gia vào hoạt động từ đó sẽ phát triển được một cách toàn diện theo mong muốn và mục tiêu mà giáo viên đề ra. Những hình ảnh sinh động, màu sắc trên máy tính sẽ cuốn hút sự chú ý của trẻ nhiều hơn những tranh ảnh không rõ nét, kém màu sắc trên giấy. Do vậy việc trẻ tham gia vui chơi qua việc xem một số video về người thật, việc thật, những việc làm tích cực sẽ vô cùng hiệu quả, từ đó trẻ sẽ tái hiện lại những hành động này qua việc đóng vai ở góc chơi.

     – Qua việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động tôi rèn thêm cho trẻ cách sử dụng chuột máy tính, cách chơi theo nhóm với các trò chơi khi học kidsmard, từ đó hình thành thêm kỹ năng trao đổi thỏa thuận về cách chơi các trò chơi.

   * Mức độ khả thi: Khi áp dụng các biện pháp trên vào thực tế giảng dạy tôi nhận thấy việc lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ tại lớp tôi đạt hiệu quả rất cao, trẻ tiếp thu kiến thức rất nhanh, chơi tích cực đầy hứng thú vì thế ngay khi bài sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hội đồng nhà trường xét duyệt, tôi sẽ chia sẻ lại kinh nghiệm cho các bạn đồng nghiệp cùng thực hiện để việc áp dụng phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ ở toàn trường sẽ đạt kết quả cao.

IV. Hiệu quả đạt được

Qua thời gian áp dụng “Một số biện pháp lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi ” tôi nhận thấy được một số kết quả như sau:

      *Đối với trẻ.

– 100 % trẻ ở lớp bước đầu được phát triển toàn diện qua việc tham gia vào hoạt động vui chơi. Trẻ mạnh dạn, tự tin, hưởng ứng tốt và hứng thú tham gia hoạt động cùng cô, thể hiện được tính trung tâm của bản thân trẻ khi tham gia vui chơi.

– Trẻ mầm non rất thích được nghe và làm những cái mới, thích được tìm hiểu, sáng tạo dựa trên những điều đã hiểu biết, nên khi đưa trẻ vào các bài giảng hay vào hoạt động góc mà giáo viên nắm được kỹ năng, phương thức học “Lấy trẻ làm trung tâm” thì sự phát triển tư duy của trẻ mang lại càng cao.

– Giúp trẻ hoạt động tích cực hơn trong hoạt động, trẻ ngày hứng thú với các góc chơi và lĩnh hội được nhiều kiến thức, kỹ năng sống một cách tự nhiên, nhẹ nhàng và sâu sắc hơn. Điều đáng kể nhất là trẻ đã được phát triển toàn diện thông qua việc tham gia vào các hoạt động theo mong muốn của tôi.

– Có rất nhiều sản phẩm được tạo ra từ nguồn nguyên vật liệu này và trẻ hào hứng chơi với những loại đồ chơi ấy vì yếu tố mới lạ luôn hấp dẫn trẻ, qua đây giáo viên còn có thể lồng ghép giáo dục môi trường với trẻ, nhằm giúp trẻ có cái nhìn sâu sắc về môi trường.

     * Đối với giáo viên

– Khi tổ chức hoạt động cho trẻ tôi không còn cảm thấy lúng túng và bản thân tôi cũng nhận thức được sâu sắc hơn về ý nghĩa của hoạt động vui chơi đối với sự phát triển của trẻ.

– Giáo viên chủ động, linh hoạt hơn tạo điều kiện cho trẻ được thể hiện sự sáng tạo của mình vào hoạt động và có nhiều kinh nghiệm trong việc sưu tầm nguyên vật liệu thiên nhiên.

     * Đối với phụ huynh

 – Phụ huynh đã có sự thay đổi quan điểm về việc học của con em mình, nhận thấy được tầm quan trọng của việc lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng dành nhiều thời gian quan tâm hơn đến con em mình, phối hợp với nhà trường trong quá trình giúp đỡ trẻ học tốt, và đa phần phụ huynh đã thừa nhận cách giáo dục trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm, trẻ phát triển các mặt rất mạnh, đặc biệt ý thức của trẻ phát triển vược bật, trẻ ít khi nhờ người khác làm giúp vì trẻ tự giải quyết được và tự hòa về điều đó, ngoài ra phụ huynh còn hỗ trợ các loại vật liệu phế thải cho giáo viên sử dụng tạo ra các đồ dùng đồ chơi để giáo dục toàn diện cho trẻ.

V. Mức độ ảnh hưởng:

– Nhờ các biện pháp nêu trên, việc giáo dục cho trẻ thông qua hoạt động vui chơi ở lớp tôi đã trở nên nhẹ nhàng hơn, cũng vì thế trẻ không còn nhàm chán khi tham gia vào hoạt động nữa mà trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực hơn. Cô và trẻ đã trở nên gần gũi hơn, vì thế trẻ trở nên mạnh dạn, linh hoạt và nhạy bén hơn.

– Qua các trò chơi giúp trẻ tích lũy được kinh nghiệm sống, nó ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển ngôn ngữ và sự phát triển xúc cảm, tình cảm thẫm mỹ ở trẻ. Mặt khác trong khi tham gia vào trò chơi trẻ còn được thỏa chí sáng tạo những nội dung chơi phong phú đa dạng từ đây kiến thức và kỹ năng sống của trẻ cũng được phát triển toàn diện một cách tự nhiên không gò ép hay áp đặt.

– Bản thân tôi khi tổ chức hoạt động cho trẻ cũng cảm thấy rất hứng thú, và vì thế các hoạt động của lớp tôi trở nên sinh động hơn, trẻ tiếp thu được kiến thức một cách nhẹ nhàng hơn. Tự bồi dưỡng nâng cao tay nghề qua việc học hỏi, tìm tòi không chỉ trong sách vở mà còn ở bạn bè đồng nghiệp mới có sự sáng tạo riêng cho mình.

– Hơn thế, khi các biện pháp trên được áp dụng thành công ở lớp tôi, tôi đã mạnh dạn chia sẻ kinh nghiệm cùng đồng nghiệp để thực hiện hoạt động chơi cho trẻ tại đơn vị đạt hiệu quả cao hơn.

 VI. Kết luận:

 Từ những biện pháp nêu trên tôi rút ra được một số kết luận như sau:

– Khi tổ chức một hoạt động chơi cho trẻ giáo viên cần dựa trên nhu cầu, hứng thú, khả năng và thế mạnh của từng trẻ để xây dựng kế hoạch phù hợp với từng đối tượng. Xây dựng kế hoạch giáo dục trên cơ sở những gì trẻ đã biết và có thể làm; kế hoạch giáo dục phải phản ánh được mức độ phát triển của từng cá nhân trẻ. Tạo cơ hội cho trẻ học bằng nhiều cách khác nhau thông qua hoạt động chơi, vì vui chơi cung cấp cho trẻ nhiều cơ hội để học tập, khám phá, sáng tạo, đóng vai, tưởng tượng, tương tác với bạn bè. Giáo viên quan sát, gợi ý trẻ tương tác với nhau khi vui chơi, không áp đặt mà chỉ giúp trẻ xử lý những xung đột trong quá trình chơi.

– Trẻ tham gia vào hoạt động, khám phá, trãi nghiệm một cách tích cực cho nên kinh nghiệm và kĩ năng trẻ lĩnh hội được một cách bễn vững, để lại ấn tượng khó phai mờ trong trẻ và cũng chính môi trường hoạt động phong phú đã giúp trẻ chủ động, tích cực trong việc nêu ý tưởng và hoạt động trãi nghiệm, biết chia sẻ, trao đổi, hợp tác trong hoạt động. Trẻ có khả năng giao tiếp mạnh dạn hơn, sử dụng đồ dùng khéo léo hơn, tạo ra nhiều sản phẩm đẹp hơn và có nhiều sáng tạo khi tạo ra một sản phẩm. Trẻ biết thể hiện tình cảm giao lưu giữa bạn bè, giữa trẻ và cô, thích chơi cùng bạn và biết được nhiệm vụ của mình và bạn trong khi chơi, có thái độ tự giác cùng bạn đến góc chơi, hứng thú trong khi chơi

– Phụ huynh có sự thay đổi trong nhận thức về việc học và chơi của con mình trong trường mầm non, nhận thấy được tầm quan trọng của việc lấy trẻ làm trung tâm khi tổ chức hoạt động chơi cho trẻ và có nhiều giúp đỡ cho giáo viên trong việc tìm kiếm nguyên vật liệu làm đồ dùng.